Een mevrouw belde mij op en wilde graag het FODMAP dieet volgen. Ze had gehoord en online gelezen dat dit dieet haar zou kunnen helpen. Zij had vaak last van een opgeblazen gevoel. Maar wat is het FODMAP dieet precies en voor wie is het geschikt? En waarom is het belangrijk om dit dieet altijd onder begeleiding van een diëtist te doen?

FODMAPs – wat zijn dat eigenlijk?

FODMAPs is een benaming voor een specifiek type onverteerbare koolhydraten. De afkorting staat voor fermenteerbare oligo-, di- en monosachariden en polyolen. Doordat het lichaam deze FODMAPs niet goed kan verwerken in het lichaam, kunnen er bij sommigen darmklachten ontstaan zoals een opgeblazen gevoel, pijn, obstipatie of misselijkheid. Dit is bij ongeveer 3 op de 10 mensen het geval. Verreweg de meeste mensen kunnen dus wel goed tegen dit type koolhydraten.

Waar zitten FODMAPs in?

FODMAPs zitten in een heel scala aan producten, zoals groente, peulvruchten, noten, zuivel, fruit, graanproducten, zetmeel, zaden en pitten maar ook in vleesvervangers, dranken, kruiden, specerijen en zoetstoffen. Het is niet ongebruikelijk dat in een product meer dan 1 type FODMAP zit.

Waarom naar een diëtist?

Om erachter te komen of en welke van deze koolhydraten voor klachten zorgen, volgt een nogal ingewikkeld dieet. Hierbij laten we eerst producten met deze FODMAPs weg voor een periode van 2 tot 4 weken tijd en nemen de klachten af. Vervolgens voegen we ze 1 voor 1 weer toe. Zo onderzoeken we in welke mate klachten ontstaan en bij welke hoeveelheden. Dit is een hele puzzel en het hele traject moet nauwkeurig worden gevolgd.

FODMAPs komen in zeer veel producten voor. Maar welke producten moet je nou precies vermijden? Ook moet je goed letten op mogelijke tekorten die ontstaan zoals tekorten aan vezels, vitamines en mineralen. De diëtist kan dit bij uitstek begeleiden en daarnaast advies geven over lekkere en voedzame dagmenu’s. Bovendien, met zo’n ingewikkeld dieet kun je wel wat support gebruiken, want volhouden is niet altijd even gemakkelijk.

‘Tijdelijk’ dieet

Het dieet is in zekere zin tijdelijk: nadat alle FODMAPs in het dieet zijn getest en iemand blijkt gevoelig te zijn voor één ervan, dan is het vermijden wel iets dat – wil men klachtenvrij blijven – gedurende langere tijd gevolgd moet worden. De rest kan wel weer gegeten worden. Na enkele maanden kun je opnieuw een test doen.

Is het FODMAP voor iedereen?

Nee, zeker niet. Als iemand met maag- en darmklachten langskomt, analyseert de diëtist altijd eerst of de basis goed is. Is er reden om aan te nemen dat de klachten aan iets anders liggen, zoals een tekort aan vezels of vocht, stress, onbedoeld lucht inslikken of recent antibiotica gebruik? Wanneer dit speelt, zal het advies zich allereerst hier op richten. In veel gevallen kan de cliënt hierna tevreden naar huis en is het ingewikkelde dieet niet nodig gebleken. Bovendien is het dieet alleen bedoeld voor mensen met de diagnose Prikkelbaar Darm Syndroom/PDS. De huisarts kan deze diagnose stellen door andere ziektebeelden of aandoeningen uit te sluiten.

Ga jij met het FODMAP dieet starten? Schakel hulp in van onze gespecialiseerde diëtisten. Zij kunnende juiste informatie en coaching bieden, zodat je met zekerheid weet dat het dieet zorgvuldig wordt gevolgd en tot een goed einde gebracht wordt. Neem contact met ons op voor meer informatie of voor het maken van een afspraak.

Blog Dieet dit, dieet dat.

Het koolhydraatbeperkt dieet wint de laatste jaren terrein. En dat is goed nieuws, want dit is geen hype, het is een gezonde leefstijl als je dit verantwoord aanpakt tenminste. Mensen met overgewicht en obesitas en mensen met diabetes en/ of hart- en vaatziekten doen er bijvoorbeeld goed aan om minder koolhydraten te eten. Hoe pas je het toe in je dagelijks leven? Goede begeleiding hierbij is aan te raden. Lees alvast meer over koolhydraatarm eten in dit blog.

Stap 1: Verminder suiker

Als je begint met het weglaten van de koolhydraten in de voeding die wel lekker zijn, en waaraan we gewend zijn geraakt, maar die ons lichaam niet nodig heeft, dan heb je al een koolhydraatbeperking. Denk aan: geen suiker gebruiken, geen frisdrank, vruchtensappen, zoet broodbeleg, koek, koekjes zoals biscuitjes, ontbijtkoek, eierkoek, per portie verpakte koeken, snoep, gebak en chocolade.

Stap 2: Eet volkoren granen

Wil je wat verder gaan met gezonde voeding, dan ga je alleen nog koolhydraten eten die waardevol voor ons lichaam zijn: de vezelrijke producten. Geen wit brood, witte rijst, witte pasta, croissantjes, rijstwafels, witte beschuiten. Maar wel volkorenbrood of meergranenbrood, roggebrood, granenpap, havermout, aardappelen, volkoren pasta, zilvervliesrijst, quinoa, bulgur, tarly, peulvruchten, fruit. En pas hierin je portiegrootte aan; neem hiervan kleine hoeveelheden.

Stap 3: Verminder portiegrootte stap 2 en neem meer eiwitten en vetten

De overstap van een koolhydraatbeperking naar koolhydraatarm, zit in het verminderen van de portiegroottes van de producten in stap 2 en het toevoegen van wat meer eiwit en vet in de voeding. Minder brood, of koolhydraatarm brood. De portie aardappelen, rijst of pasta  kleiner maken of zelfs weglaten. Minder fruit, veel meer groenten. Wat meer vis, kip, ei, vlees, kaas en eiwitrijke zuivel zoals kwark, griekse yoghurt, Skyr en hüttenkäse. Wat meer zaden, noten, pitten, avocado, hummus, groentespread en pesto. Dat is stap 3.

Eetdagboek

Om te weten hoeveel koolhydraten je met je voeding binnenkrijgt, kun je een eetdagboek bijhouden in een app. Deze telt dan hoe hoog je koolhydraatinname is. Zo weet je of je daadwerkelijk aan het minderen bent. Belangrijk bij het invullen is dat je precies weet hoeveel je eet: meet de inhoud van je kopjes, glazen, bekers en schaaltjes. Weeg je eten (tijdelijk) af zodat je de juiste aantallen kunt invoeren. Als je het gokt, zit je er meestal naast.

Koolhydraatbeperkt of koolhydraatarm

Bij een matige beperking van de koolhydraatinname eet je 100 tot 150 gram koolhydraten per dag. Bij een koolhydraatarm dieet gebruik je 75 tot 100 gram koolhydraten per dag

Als je diabetes hebt, minder dan de hoeveelheid koolhydraten stapsgewijs met 25 tot 50 gram koolhydraten per dag. Gebruik je diabetesmedicatie, overleg dan vooraf met de diabetesverpleegkundige of de medicatie aangepast moet worden. Zo voorkom je hypo’s (te lage bloedsuikerwaarde).

Lange termijn

We zien bij mensen die dit toepassen dat ze goed afvallen, als ze diabetes hebben verbeteren de bloedsuikerwaarden en is er minder medicatie nodig. In welke mate je stap 3 toepast, ligt aan de omstandigheden; heb je diabetes of niet, is er sprake van overgewicht en hoeveel dan? En natuurlijk aan de eigen keus: wat is praktisch haalbaar op lange termijn?

Wees je ervan bewust dat koolhydraatrijke producten zoals volkoren granen, fruit en peulvruchten ook heel waardevol zijn. Deze voedingsmiddelen bevatten B-vitamines, voedingsvezels en mineralen, zoals ijzer, magnesium, chroom en zink. Bij een koolhydraatarm dieet waarbij je deze producten mijdt, heb je kans op tekorten van deze voedingsstoffen. Het gaat daarom om het vinden van een juiste balans waarbij je deze producten niet schrapt maar vermindert en er regelmatig voor kiest om deze producten wél te eten.

Wil je, je koolhydraten gaan beperken of wilt je zelfs koolhydraatarm gaan eten? Wil je medicatie afbouwen of blijvend gewicht verliezen? Schakel de hulp in van onze diëtisten want je hoeft het niet alleen te doen. En als je bent afgevallen bent, wil je natuurlijk wél je gewicht kunnen behouden zonder dat je voedingsstoffen tekort komt.

Blog Dieet dit, dieet dat

Coeliakie, ook wel glutenintolerantie genoemd, is een chronische aandoening. Als je dan gluten eet ontstaan er ontstekingsreacties in de darm doordat het afweersysteem antistoffen aanmaakt die lichaamseigen cellen (de darmwand) aanvallen. Hierdoor beschadigt het slijmvlies van de dunne darm en worden voedingsstoffen minder goed opgenomen. In deze blog lees je meer over het glutenvrij dieet dat noodzakelijk is bij coeliakie.

Diagnose

Coeliakie uit zich op verschillende leeftijden en de symptomen variëren, denk aan diarree, buikpijn, gewichtsverlies of vage klachten zoals hoofdpijn en vermoeidheid. De diagnose wordt gesteld door een combinatie van bloedonderzoek en de afname van een darmbiopt door een maag-darm specialist. Als je deze diagnose krijgt, is een glutenvrij dieet noodzakelijk om klachten te voorkomen.

Glutenvrij dieet

Let bij het kopen van glutenvrije producten op het glutenvrije logo. Het veilig glutenvrij keurmerk bestaat uit een doorgestreepte aar en is het internationaal erkende kwaliteitskeurmerk voor glutenvrije producten. Doordat het product voldoet aan strenge Europese richtlijnen heb je zekerheid dat het product veilig glutenvrij is.

Er kan gekozen worden voor producten die van nature glutenvrij zijn of de glutenvrije variant. Wist je dat alle verse groenten, fruit, zilvervliesrijst en aardappelen van nature glutenvrij zijn en je deze dus gewoon kan eten? Net als gierst, teff en glutenvrij haver (let op het keurmerk!).

Brood en pasta bevatten veel voedingsstoffen zoals koolhydraten, eiwitten, vezels, ijzer, vitamine B1 en foliumzuur. Zorg daarom voor een volwaardige vervanging van deze producten. Tegenwoordig is er een ruim aanbod aan glutenvrij brood, crackers en pasta. Kijk hier voor eens in het glutenvrije schap bij jouw supermarkt.

Glutenvrije apps

Steeds vaker zijn er apps beschikbaar om je te helpen bij je gezondheid, zo ook bij coeliakie. Er zijn meerdere apps zoals de app van LePoole of glutenvrij scanner, waarmee door middel van een barcode scanner nagegaan kan worden of het product gluten bevat. De glutenvrij coeliakie app geeft informatie over ingrediënten die je wel of niet mag gebruiken binnen een glutenvrij gerecht. Ga je uit eten op vakantie? Check dan de Gluten free restaurant app.

Begeleiding bij coeliakie

Wanneer je  de diagnose coeliakie hebt gekregen of het vermoeden hebt dat je reageert op gluten of heb je vragen over de vlowaardigheid van je voeding, neem dan contact met ons op. Wij kunnen tevens helpen met het samenstellen van een glutenvrij dieet wat zo dicht mogelijk ligt bij je eetpatroon van voor de diagnose.

Bron Dieet dit, dieet dat.